Her altı kişiden biri hayatında en az bir kere depresyona giriyor. Depresyon, kadınlarda daha sık görülüyor.
Depresyon nedir?
Depresyon, temel belirtileri isteksizlik ve hayattan zevk almama olan psikiyatrik bir hastalıktır. Depresyondaki kişinin kendine olan güveni azalır, kendisini; değersiz, yetersiz ve suçlu hissetmeye başlar. Hayattaki her şey depresyondaki kişiye anlamsız gelir. Genellikle depresyona halsizlik ve yorgunluk eşlik eder, uyku ve iştah azalır. Ancak bazı kişilerde uyku ve iştahta artış da olabilir.
Depresyonun görülme sıklığı nedir?
Depresyon en sık görülen hastalıklardan birisidir. Depresyon görülme sıklığı erkeklerde yüzde 12, kadınlarda ise yüzde 20-25 civarındadır. Bu da ortalama her altı kişiden birinin hayatında en az bir kez depresyona girdiği anlamına gelmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre depresyon 45 yaş altındaki insanlarda görülen en önemli sağlık problemidir. 45 yaş üstü de dahil edildiğinde, depresyon yine başlıca sağlık problemleri arasındaki yerini almaktadır. Depresyon vakalarında insanlardan sadece isteksizlik şikayetleri değil farklı şikayetler de gelmektedir. Pek çok ağrının temelinde depresyon yatmaktadır. İş motivasyonunun azalması, kişinin işinde verimli olamaması, kazaların, ailevi sorunların, okul başarısızlıklarının, alkol ve madde bağımlılığının, cinsel sorunların önemli bir kısmının temelinde depresyon yatmaktadır.
Depresyonun nedenleri nelerdir?
Depresyonun sayısız nedeni bulunmaktadır. Depresyonun en iyi bilinen nedeni biyolojik sebeptir. Depresyonda, vücutta bulunan üç kimyevi maddenin iyi fonksiyon gösteremediği tespit edilmiştir. Ortada hiçbir sebep yokken bazı durumlarda da kişi depresyona girebilir. Bu şekilde yaşanacak bir depresyon durumu kimyevi maddelerin eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Bazı kişilerde ise yaşanan önemli bir stresin ardından depresyon gelmektedir. Ailevi problemler, aile hayatında mutsuzluk, eş kaybı, iş kaybı, aileden birinin hastalığı ya da kişinin kendisinin hastalığı, alkol, uyuşturucu madde bağımlılığı, bazı hastalıklar -özellikle beyin hastalıkları- depresyona neden olan bazı durumlar olarak belirtilebilir. Depresyon kadınlarda daha sık görülmektedir, u durumun nedeni tam olarak anlaşılabilmiş değildir. Ergenlikten sonra kadınlarda depresyon erkeklere oranla daha fazla görülmektedir. Vücutta bulunan hormonlar kadınları depresyona yatkın yapabilmektedir. Ancak hormonların yanında, yetiştirilme tarzı, baskının fazla olması, cinsiyet ayrımcılığının gözetilmesi, hareket alanın darlığı, kız-lann birilerine bağımlı olarak yetiştirilmeleri depresyona yol açan diğer nedenler olarak sıralanabilir.
Depresyon ile üzüntü arasındaki fark nedir?
Aile içerisinde bir problem yaşadınız, çevrenizde bazı olumsuz gelişmeler oldu, iş kaybına uğradınız ya da benzeri durumlarla karşılaştınız ve üzüldünüz… Bu durumlar depresyon göstergesi midir^ Hayır, çünkü her üzüntü depresyon değildir. Üzüntü insani duygulardan biridir; her insan sıkıntı çekebilir, üzülebilir… Bu durum üzüyorsa depresyondan şüphe etmek gerekir. Diğer bir ayırt edici özellik ise depresyonda isteksizlik, hayattan zevk almama hemen hemen tüm gün sürer. Ancak üzülen insan günün her saati mutsuz olmayabilir, kendisini iyi hissettiği anlar olabilir. Depresyonda değersizlik duyguları olur ancak üzüntü duyan insanlarda değersizlik duyguları olmayabilir. Ayrıca depresyonda fiziki belirtiler de olur; uyku düzensizliği, iştah azalması ve cinsel isteksizlik gibi…
Depresyon kronikleşir mi?
Depresyon çoğunlukla iyi tedavi edilen bir hastalıktır. Bazı kişilerde depresyon tekrarlayabilir; insanlar yılda birkaç kez depresyona girebilir, bazı insanlar ise sürekli depresyon durumunda olabilirler. Bu insanların hayatlarında ailevi problemler, intihar girişimleri, alkol ve uyuşturucu madde bağımlıklıları, hastanelerde tedavi altında olma durumu sık görülür.
Depresyonun tehlikeleri nelerdir?
Depresyonun en önemli tehlikesi intihardır. İntihar edenlerin büyük bir kısmı depresyon hastalarıdır.
Depresyonun yol açtığı diğer bir problem ise alkol ve uyuşturucu bağımlılığıdır. Bu bağımlılığın insanlığın en büyük sorunlarından biri olduğu biliniyor. Özellikle Batı ülkelerinde alkol ve uyuşturucu madde kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.
Diğer önemli bir sorun da depresyonun mutsuzluğa yol açmasıdır. Depresyon hastaları mutsuzdur; kronik depresyon hastaları ise ömürleri boyunca mutsuzdur. Bir diğer problem ise iş ve okul hayatında yaşanan başarısızlıklardır. Depresyonda insan kendine güvensiz olduğu için başanlı olabileceğine inanmaz. Ailevi sorunların yaşanmasının altında yatan önemli bir etken de depresyondur.
Depresyonun yol açtığı tehlikelerden biri de cinsel arzularda meydana gelen azalmadır. Kaza ve yaralanmalar, beden sağlığının bozulması, yorgunluk gibi bedensel tehlikelerde depresyonun yol açtığı diğer önemli sorunlardır.
Depresyon nasıl tedavi edilir?
Depresyonda ilaç tedavileri oldukça etkilidir. Depresyon hastalarının büyük bir bölümünde -yüzde 70-80 oranında- ilaç tedavisi ile ciddi şekilde düzelme görülür. Bu düzelme süreci birkaç haftadan başlayarak, birkaç ay boyunca sürer. Depresyon ilaçlarının hiçbiri zannedildiği gibi bağımlılık yapan ilaçlar değildir. Depresyonda diğer bir tedavi yöntemi de psikoterapidir. Bu tedavi yönteminde kişinin depresyona yatkınlık yaratan kişilik özellikleri tespit edilerek, bunlarla mücadele etmesi sağlanır. Bu tedavi yöntemi ile düşünce hatalan, yetersizlik, eksiklik duygulan giderilir, olumsuz kişilik özellikleri ile mücadele edilir.
Ağır depresyonlarda genellikle ilaç tedavileri daha etkilidir, hafif ve orta şiddedi depresyonlarda psikoterapi ilaç kadar etkili olmaktadır. Daha ağır depresyonlarda, yani ilaca veya psikoterapiye rağmen düzelmeyen dirençli depresyonlarda uygulanan tedavi yöntemi ise elektroşok tedavisidir.