TBMM’den geçti, limanlar 49 yıllığına şirketlere devredilecek

TBMM Genel Kurulu’nda stokçuluğa karşı caydırıcılığın artırılması yanı sıra limanları özelleştirilmesini de içeren “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” kabul edildi.

Torba yasanın ilgili unsuru, şirketlere devredilen limanların ihalesiz formda kontratlarının 49 yıla çıkarılmasını sağlıyor. Unsur ile, limanlar 49 yıllığına şirketlere peşkeş çekiliyor. Hususa nazaran, Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ilişkin birtakım limanların işletme hakkı verilmesi/devri formülüyle özelleştirilmeleri sonucunda imzalanan 49 yıldan az vadeli kontrat mühletleri; müracaat gerçekleştirilmesi ve kontrattan kaynaklanan tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi ile davalardan vazgeçilmesi halinde 49 yıla kadar uzatılacak.

Görüşmeler sırasında muhalefet partileri limanların 49 yıllığına işletmelere bölümünü eleştirmişti. HDP Adana Milletvekili Tülay Hatimoğulları, “Medyaya bakarsanız güya stokçularla gayret etmek için bir yasa çıkarılıyormuş havası veriliyor, gerçek düzgün limanlardan bahseden bir basın yok, yandaş basını kastediyorum. Zira limanları satıyorlar. Zira muhalefetten her konuşmacının bu kürsüye çıktığında ‘Limanları neden satıyorsunuz’ sorusuna kelamda yerli ve ulusal olan AKP ve MHP ittifakının verdiği bir tek karşılık yok. Bu kürsüye cevap vermek üzere çıkıp diğer şeyler anlatıyorlar, insanları kandırdıklarını zannediyorlar. Meğer yurttaş, bu ülkeyi bu iktidarın parsel parsel nasıl sattığını pek âlâ biliyor” dedi.

“Mersin Limanı’nın uyuşturucu trafiği için bir nokta hâline gelmiş olmasından bir rahatsızlık duyuluyor mu?”

Mersin Limanı’nın uyuşturucu trafiği noktası haline getirildiğini söyleyen Hatimoğulları, “Peki, bu limanın bu biçimde uyuşturucu trafiği için bir nokta hâline gelmiş olmasından bir rahatsızlık duyuluyor mu? Mersin Limanı’nın işletmesi Singapurlu bir şirkette. Kimde olursa olsun, bugün yabancı bir şirkete ya da yerli bir şirkete bir limanı teslim ederseniz olacağı bu. Bir defa daha söylüyoruz: Var olan mukaveleleri değil uzatmak, derhâl o mukaveleler feshedilmelidir, limanlar kamu eliyle işletilmelidir” sözlerini kullandı.

“Anayasa’ya aykırı”

Düzenlemenin Anayasa’ya ters olduğunu söyleyen CHP Milletvekili Ahmet Akın da limanların bir kısmının özelleştirilmesini Danıştay’ın iptal ettiğini hatırlattı.

“Milletimiz aldatılıyor”

Uygun Parti Milletvekili Muhammet Naci Cinisli de “Milletimiz aldatılıyor. ‘Stokçularla Mücadele’ başlığıyla kamuoyuna sunuldu. Meğer kanun teklifinin 1’inci unsuruyla kendi varlıklarımız olan limanlarımızın kimi imtiyazlı kümeler ve yabancılar tarafından çok uzun mühlet daha kullanılması sağlanıyor. Mümkün bir konvansiyonel yahut ticaret savaşında hayati değer taşıyacak bu stratejik limanların rekabet kuralları dışında yabancılara ve kökü nereye dayandığı bilinmeyen yandaş şirketlere peşkeş çekilmesi bir güvenlik sorunudur” diye konuştu.

Cinisli, “Seçimlere bir buçuk yıl kalmışken milletimizin inancını büyük ölçüde kaybetmiş bir iktidarın böylesine bir adım atabilecek olması kuşku edilmeyecek bir durum değildir. Limanlarla ilgili bu unsura ülke menfaati açısından karşıyız, kabul etmiyoruz.”

“Bu, özelleştirme değildir; bu, memleketi satmanın adıdır”

HDP Antalya Milletvekili Kemal Bülbül de “13 liman, 5 demir yolu işletmesi 49 yıllığına satılıyor ve bunun içerisinde Antalya da var, Antalya da satılıyor. Memleket satılmıştır, memleket. Ne demek 49 yıllığına? Halkın emeği olan, ekmeği olan, işletmesi olan, iş yeri olan, iş gücü olan, alın teri olan limanlar Katar’a, iş birlikçilere, yandaş şirketlere, yandaş holdinglere peşkeş çekiliyor ve bunun ismine ‘özelleştirme’ deniyor. Bu, özelleştirme değildir; bu, memleketi satmanın ismidir. Bu yasa gayrimeşrudur, buraya gelmesi bile suçtur” dedi.

“Bunun ismi ikili peşkeştir, katmerli peşkeştir”

Düzgün Parti Milletvekili Yasin Öztürk de “Dünya ticareti taraf değiştirirken limanlarımız para basmaya başladı, hasebiyle da kıymetleri de artmaya başladı. Lakin kasa boş, iktidarın en erkeni 2028’de bitecek mukaveleyi bekleyecek vakti da yok. İşte, bu yüzden, gayesi günü kurtarmak olan sermaye bağımlısı iktidarın tek çıkış yolu kasaya gelecek kaynakları evvelce nakde çevirmek, seçimlerde finansmanına gereksinim duyacağı yandaşlarına diyetini peşinen ödemektir. Açıkça söylüyorum: Bunun ismi ikili peşkeştir, katmerli peşkeştir” tabirlerini kullandı.

“Anayasa’nın en az 5 unsuruna aykırı”

CHP Mersin Milletvekili Ali Uzman Başarır da “Anayasa’nın en az 5 unsuruna muhalif bir maddeyi getiriyorsunuz. Anayasa 2’nci husus; hukuk devleti. Anayasa 138/4’te ‘Yasama, yürütme ve yönetim, mahkeme kararlarının aleyhine karşı bir süreç yapamaz’ deniyor. E bu özelleştirme kararlarıyla ilgili yönetim mahkemesinin birçok kararı var. Nasıl getirebiliyorsunuz? Anayasa 10; eşitlik unsuru. Ya burada istediğinize veriyorsunuz ve süreyi uzatıyorsunuz, fırsat eşitliği yok. Anayasa 43; kıyı şeritlerinde yararlanmada öncelik kamunun olması. Hayır, 5 şirkete ve Katar’a veriyorsunuz. Olabilir mi? Sahiden tekraren buradan sordum: Sizin sorumluluğunuz bu 5 şirkete, Katar’a mı, 84 milyona mı? 2005 yılında Mersin Limanı özelleştirildi. Artık, Lima, Kolin, Cengiz İnşaat, Katar, Albayrak, bunları düşünüyorsunuz, bunlara bedelinin çok altında veriyorsunuz ve uzatıyorsunuz. Bunun hesabının sahiden sorulmayacağını mı düşünüyorsunuz? O şirketleri korumayın” dedi.