Hiyeroglif Aydınlatan Bilgi Sitesi
Korkusuz muharriri Ahmet Takan, “Yurtdışına asker gönderdiğimiz vakit TBMM’den müsaade alınıyor, tezkere çıkarılıyor. Lakin yurt dışına silah satışları tek kişinin inisiyatifinde. TBMM büsbütün devre dışı… Denetleyen yok, hesap soran yok… Tam bir keyfiyet hâkim! Milletlerarası siyasette tesir ve reaksiyonlarına bakarsak yurt dışına asker gönderme ile silah satma ortasında ne fark var?” diye sordu.
Anayasal bir boşluk olduğunu tabir eden Takani hususla ilgili eski Ulusal Savunma Bakanlığı Genel Sekreteri emekli Kurmay Albay Ümit Yalım’ın görüşlerini aktardı.
“Yabancı ülkelere satış ve hibe süreçlerinde, ulusal irade yani Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) devre dışı bırakılıyor. Başkanlık sisteminin uygulandığı Amerika Birleşik Devletleri’nde, yabancı ülkelere silah satışları Kongre’nin her iki kanadı Temsilciler Meclisi ve Senato’nun onayından geçmesi gerekiyor” diyen Yalım, “Türkiye’de de yabancı ülkelere silah satışında hükümetleri bağlayan yasal ve anayasal düzenlemeler yapılmalıdır” dedi.
“Milli irade devre dışı bırakılıyor”
Yalım’ın görüşleri şöyle:
“Yabancı ülkelere silah satışı ve hibe süreçleri, 5201 sayılı kanuna nazaran yapılıyor. Anılan kanuna nazaran, yabancı ülkelere silah, mühimmat satışı ve hibe süreçleri için evvel Genelkurmay Başkanlığı ve Dışişleri Bakanlığı’nın olumlu görüşleri alınıyor daha sonra da Ulusal Savunma Bakanlığı’nca müsaade veriliyor. Ulusal Savunma Bakanlığı’nca her sene yayınlanması gereken Denetime Tabi Gereç Listesi’ne nazaran yabancı ülkelere satışı yapılacak yahut hibe edilecek harp araç ve gereçleri ile silah, mühimmat ve bunlara ilişkin yedek modüller belirleniyor. Satış ve hibe süreçleri yalnızca listede bulunan gereçlere uygulanıyor. Listede olmayan materyallerin satışı yahut hibesi yapılmıyor.
Yabancı ülkelere satış ve hibe süreçlerinde, ulusal irade yani Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) devre dışı bırakılıyor. Başkanlık sisteminin uygulandığı Amerika Birleşik Devletleri’nde, yabancı ülkelere silah satışları Kongre’nin her iki kanadı Temsilciler Meclisi ve Senato’nun onayından geçmesi gerekiyor. Parlamenter sistemle yönetilen Almanya’da da silah ihracatıyla ilgili sıkıntılar yaşandı. Merkel Hükümeti’nin giderayak rekor seviyede silah satışına onay vermesi Almanya’da reaksiyonlara neden oldu. Yeni kurulan Koalisyon Hükümeti’nin Dışişleri Bakanı Baerbock silah ihracatına müsaadelerde hükümetleri bağlayan bir yasa hazırladıklarını söyledi.
“Türkiye’de de yabancı ülkelere silah satışında hükümetleri bağlayan yasal ve anayasal düzenlemeler yapılmalıdır”
“Türkiye’de de yabancı ülkelere silah satışında hükümetleri bağlayan yasal ve anayasal düzenlemeler yapılmalıdır. Bu bağlamda Anayasa’nın 92. Maddesi’ne yapılacak ek ile yabancı ülkelere silah satışı ve hibesi için müsaade verme yetkisi TBMM’ye verilmelidir. MSB, Dışişleri, İçişleri ve Sanayi Bakanlığı ile ilgili bakanlıklardan oluşturulacak ortak kurulda silah satışı ve hibesi yapılacak yabancı ülkelerin durumu görüşülmeli, kurul onayından sonra satış yahut hibeye ait yasa TBMM Genel Kurulu’nun onayına sunulmalıdır.
“Son kullanıcı ülkeden diğer ülke yahut yasadışı kuruluşlara silah geçişleri önlenmelidir”
Silah satışı ve hibesinden sonra gerekli müşahedeler yapılarak, son kullanıcı ülkeden öbür ülke yahut yasadışı kuruluşlara silah geçişleri önlenmelidir.
“Gürcistan örneğinden ders almayan AKP Hükümeti…”
AKP Hükümetleri devrinde Gürcistan’a 2 adet Kıyı Güvenlik Botu hibe edildi. Gürcistan, hibe ettiğimiz Kıyı Güvenlik Botları ile 2009’dan itibaren Türk Karasularına girerek, Türk Balıkçı Teknelerine ateş açmaya başladı. Gürcistan, hibe ettiğimiz gemiler ile bizi vuruyor. Ayrıyeten, hibe ettiğimiz ve bizi vuran gemilerin bakımını da biz yapıyoruz. Gürcistan örneğinden ders almayan AKP Hükümeti, Libya’ya da 2020’de 2 adet Kıyı Güvenlik Botu hibe etti. Daha sonra başımıza neler gelecek onu da öngöremiyoruz.”
Yazının tamamını okumak için .