İçişleri ve Emniyet’ten ‘toplumsal olaylarda ses ve manzara kaydı alınmasını engelleyen’ genelgeyi hukuksuz bulan Danıştay kararına itiraz

İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü’nün Danıştay 10. Dairesi’nin, toplumsal olaylarda halkın cep telefonuyla görüntü çekmesinin engellenmesine dair oy birliği ile verdiği yürütmeyi durdurma kararıyla ilgili itiraz dilekçesi verdiği ortaya çıktı.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Danıştay’ın polisin müdahale ettiği olaylarda imaj alınmasını yasaklayan genelgenin ‘yürütmesinin durdurulması’na ait “Danıştay’ın dikkat çektiği hassasiyet, hakikat bir hassasiyet” tabirlerini kullanmıştı.

Emniyet Genel Müdürlüğü, 27 Nisan’da yayımladığı genelge ile polislerin kamusal alanda ‘görevlerini yaparken’ ses ve manzara kaydı alanların engellenmesini istedi. Emniyet Genel Müdürü Mehmet Aktaş’ın imzasıyla yayımlanan genelgede, polisleri kaydeden bireylerin engellenmesi ve haklarında isimli süreç yapılması gerektiği bildirildi. Buna münasebet olarak ise ‘özel hayatın kapalılığının ihlali’ ile ‘kişisel bilgilerin hukuka alışılmamış olarak paylaşılması’ gösterildi; ses ve manzara kaydı alınmasının, polisin misyonunu yapmasını engellediği de argüman edildi. Bunun üzerine ortalarında Ankara Barosu’nun da bulduğu 36 baro ile basın meslek örgütleri, genelgeyi iptal talebiyle yargıya taşıdı.

Birgün’den Uğur Şahin’in haberine nazaran,  Danıştay 10. Dairesi, yasal desteği sorgulanan genelge hakkında “yürütmeyi durdurma” kararı verdi. Daire, Emniyet’in kelam konusu genelgeyle basın özgürlüğünü kısıtlayıcı istikamette yasa koyucu yerine kural ve sınırlamalar getirmeye çalıştığına vurgu yaptı; genelgeyi Anayasa’ya ters buldu. Kararda, temel hak ve özgürlüklerin fakat kanunla sonlandırılabileceği, yasama yetkisinin de Meclis olduğu söz edildi. Emniyet Genel Müdürlüğü, 16 Aralık’ta kelam konusu karara itiraz etti. Danıştay İdari Daireleri Konseyi Başkanlığı’na gönderilmek üzere kaleme alınan ve Danıştay 10 Dairesi’ne iletilen dilekçede, kararın kaldırılması talep edildi. Dilekçede şunlar öne sürüldü:

Toplumsal medyada yayımlanması ihlal

“Genelge ile Anayasa ve haberleşme özgürlüğünü kısıtlayacak hiçbir konu düzenlenmemiştir. Amaçlanan yalnızca polisin misyonunu engelleyici halde hareket edilmesi halinde işçinin yetki ve haklarının bulunduğu tabir edilmesidir. Genelgenin ‘basın hürriyeti’ni sınırlayıcı düzenlemeler içerdiği formunda münasebetler gerçeğe uygun değildir. Üçüncü şahısların olayların sadece bir boyutunu kayıt altına alarak ya da değiştirerek, şahsî menfaatlerle toplumsal medyada yayınlamalarının gerek işçimiz gerekse vatandaşlarımız için Anayasa ve mevzuatta yer alan tüm bu hudutların ve sorumlulukların ihlali sonucunu doğuracağının belirtilmesi ve çalışanımıza bu ihlaller karşısında yasal haklarının hatırlatılması maksadıyla çalışanımızı bilgilendirir nitelikte ‘ses ve manzara kaydı alınması’ bahisli genelge düzenlenmiştir.

“Çok yakın yerden çekim ile polisi engellemek…”

Kamuya açık bir yerde bir olaya müdahale eden, yetkisini kullanan polisi engellemek, cep telefonu ile çekim yaparken polise müdahale etmek, çok yakın bir yerden çekim yapmak suretiyle polisin misyonunu yapmasını engellemek emelini taşıyan çekimler ile ortada toplumsal bir olay yahut suça bahis olabilecek fiil olmaksızın ses ve manzara kaydının alınması hareketlerinin ‘özel hayatın kapalılığını ihlal’ ve ‘kişisel bilgilerin kaydedilmesi’ kabahatlerine beden verdiği tartışmasızdır.

“Polisin müdahalesi orantılı dahi olsa…”

Polisin müdahale ettiği olaylarda olayın tarafın olmayan 3. şahıslar tarından alınan ses ve manzara kaydının polisi gaye haline getirebileceği aşikârdır. Çağdaş dünyada, toplumsal medya vasıtaları aracılığıyla bilgi paylaşımının artmasının yanında elde edilen bilgilerin değiştirilerek yahut yönlendirilerek cürüm örgütlerine çarçabuk servis edilebileceği görülmektedir. Bu nedenle vazifesi gereği olaya müdahale eden bir polisin müdahalesi orantılı dahi olsa, sadece silah kullanırken bile manzara altına alınması toplumsal infial yaratabilecek halde kitlelere ulaştırılabilmektedir. Açıklanan nedenlerle genelgenin yürütmesinin durdurulmasına ait kararın kaldırılması gerekmektedir.”

İçişleri’nin dilekçesi Emniyet ile tıpa tıp tıpkı

İçişleri Bakanlığı Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nden Danıştay 10.Daire Başkanlığı’na gönderilen dilekçede, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün sunduğu dilekçe ile neredeyse tıpa tıp birebir sözler kullanıldı. 17 Aralık’ta gönderilen dilekçede, “yürütülmesinin durdurulmasına” ait kararının kaldırılması talep edildi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, kelam konusu genelgenin gazetecileri etkilemeyeceğini söylese de çok sayıda gazeteci, genelge mazeretiyle, keyfi biçimde gözaltına alınmıştı.

TIKLAYIN | Emniyet Genel Müdürlüğü: İşçimiz misyonunu yaparken hareketin niteliğine nazaran ses ve manzara kaydı alanlar engellenecek, haklarında yasal süreç yapılacak

TIKLAYIN –  Emniyet’in ‘ses ve manzara kaydı alınmasını engellemek için’ yayımladığı genelgeye reaksiyon: Ayasaya’ya terstir, yok kararındadır