Hükûmet devlet dayanaklı yeni nafaka düzenlemesi üzerinde çalışıyor

Hükümet, bayan örgütlerinden gelen reaksiyonlar sonucu ve bayanlar açısından mağduriyet yaratacağı gerekçesiyle rafa kaldırılan boşanma davalarında verilen “süresiz nafaka” olarak da isimlendirilen “yoksulluk nafakası”na ait yasal düzenlemeyi yine gündemine aldı.

Adalet Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı düzenlemede, nafakanın evlilik müddetiyle sınırlanması, bu mühlet sonunda nafaka almaya hak kazanan eşin iş bulamaması yahut rastgele bir gelirinin olmaması halinde, devletin nafaka ödemeye devam etmesi formülü üzerinde duruluyor.

Nafaka tartışması, yaklaşık 3 yıldır Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) gündeminde. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2019’da açıklanan Yargı Islahatı Strateji Evrakı kapsamında Meclis’e sevk edilen 2. Yargı paketiyle “süresiz nafaka ve icralık çocuk tartışmalarının sona ereceğini” söyledi, fakat kamuoyundan gelen yansılar ve daha kapsamlı çalışma gerektiği gerekçesiyle paket içine bu düzenleme konulmadı.

Nafaka meselesinde teknik çalışmayı yürüten Adalet Bakanlığı, o tarihten sonra “süresiz nafaka”nın sınırlanması konusunda şimdiye kadar farklı formüller üzerinde çalıştı. Bu kapsamda nafaka ödeme müddetine “üst sınır” konulması ya da evlilik mühleti kadar nafaka ödenmesi formülleri gündeme geldi. Lakin boşanmalarda nafakayı almaya hak kazanan taraf büyük çoğunlukla çalışmayan yahut teminatı olmayan bayanlar oluyor. Bayan örgütlerinden gelen reaksiyonlar ve sistemli geliri olmayan bayanlar açısından mağduriyet yaratacağı dikkate alınarak, yargı paketleri içine konulmadı.

“Devlet ödemeli” formül masada

Fakat bir mühlet soğumaya bırakılan nafaka konusunda Adalet Bakanlığı yeni bir formül üzerinde çalıştığı öğrenildi. Bakanlık kaynaklarından edinilen bilgiye nazaran yeni çalışmada, nafaka ödemek zorunda olan eşin, evlilik müddeti kadar nafaka ödemesi, bu müddetin sonunda ise devlete nafaka ödeme yükümlülüğü getirilmesi formülü üzerinde duruluyor.

Nafakanın, evlilik mühletinin yarısı kadar müddet ödenmesi de bir diğer seçenek.

Şayet evlilik müddeti boyunca nafaka ödenmesine dönük formül benimsenirse, bir kişi örneğin 5 yıl evli kaldıysa, boşandığı eşe yalnızca bu mühlet boyunca nafaka ödemekle yükümlü olacak. Bu müddet sonunda, nafaka alan eşin işsiz yahut rastgele bir gelirinin olmaması halinde devlet nafaka ödemeyi sürdürecek. Şimdi kesinleşmemekle birlikte Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı kaynaklarından nafakanın karşılanması seçeneği üzerinde duruluyor.

Bakanlık kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran, “kadına şiddet” olaylarında nafaka tartışması değerli bir yer tutuyor ve bu nedenle de “kadını da mağdur etmeyecek bir formül aranıyor.”

Yapılacak düzenlemenin Aile ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın yanı sıra bayan örgütlerinin de görüşü alınarak Meclis’e sunulması düşünülüyor. Üst seviye bir bakanlık yetkilisi, bu türlü bir düzenleme halinde devlete maliyetinin de hesaplanması gerektiği belirtilerek, “Bunun bütçeye yükü nedir, buna bakılıyor. Meclis’e gelmesinin gecikmesinin nedeni de bu. Şayet bayanlar da buna evet derse, gelecek yıl içinde bu düzenleme Meclis gündemine gelebilir” bilgisini paylaştı.

Çekişmeli boşanma kolaylaştırılıyor

Adalet Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı bir öbür düzenleme ise “çekişmeli boşanma”nın kolaylaştırılması.

AKP’nin yılbaşından sonra Meclis gündemine getirmeyi planladığı 6. Yargı paketi içine koymayı planladığı düzenleme yasalaşırsa, boşanmak için tüm uyuşmazlıkların karara bağlanması beklenmeyecek.

Çekişmeli boşanma davalarında, taraflar tazminat, velayet, nafaka, eşler ortasında kusurun kimde olduğu üzere etkenler boşanma davalarının uzamasına neden oluyor.

Meclis’e sunulması düşünülen düzenlemede ise mahkeme, velayet ve nafaka konusunda anlaşılması halinde boşanma kararı verilebilecek. Tazminat ve başka uyuşmazlık mevzularında ise dava, boşanma sonrasında devam edip, karara bağlanabilecek. Bu mevzuda aile arabuluculuğu sisteminin da işletilebileceği belirtiliyor. Lakin, arabuluculuk, aile içi şiddet nedeniyle açılan boşanma davaları için uygulanmayacak.