Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 2022 yılı Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Bütçesi görüşmelerinde rant ve talan odaklı madencilik faaliyetleri üzerine yaptığı konuşmada iktidara yönelik “Gölgesini kiraya veremediğiniz ağacı kesip alanını madencilere veriyorsunuz!” dedi.
Ali Kenanoğlu konuşmasında madencilikte ticaret, rant, para, altın odaklı bir bakış açısı olduğunu vurgulayarak madenler üzerindeki ‘vahşi kapitalizme’ dikkat çekti. Kenanoğlu konuşmasının satır ortaları şöyle:
“Gölgesini kiraya vermediğiniz ağacı kesip madencilere ruhsat alanı olarak veriyorsunuz. Münasebetiyle, bir sömürü tertibi kelam konusu. Bu sömürü sistemi beşerler için değil yalnızca, tabiat ve bütün canlı ömür alanları için de geçerli olan bir sömürü tertibi.”
“Bütün yasalar yapılırken şirketlerin talepleri temeline dayalı bir yasa hazırlığı yapılıyor, çalışma bütünüyle bunun üzerine heyeti. Meğer beşerler açısından da geçerli olan bir şey var; bu tabiat, bu topraklar, bu ağaç, bu orman, bu su hepimizin, bizim açımızdan da geleceğimiz açısından da değerli şeyler ve korunması gereken şeyler, tahrip edilmesi gereken değil.”
“Ormanlık ve tarım alanları madenlere ruhsatlandırılmış”
“Ülkenin farklı yerlerinden örnekler aktarmak istiyorum: Örneğin, Zonguldak Bartın’ın, yüzde 72’si maden ruhsatına verilmiş. Burada ormanlık alanların yüzde 64’ü, korunan alanların yüzde 71’i, kıymetli tabiat alanlarının yüzde 61’i, tarım alanlarının yüzde 66’sı madenlere ruhsatlandırılmış, Zonguldak-Bartın alanı bütünüyle.”
“Eskişehir’in yüzde 71’i, orman alanlarının yüzde 53’ü, korunan alanların yüzde 59’u, değerli tabiat alanlarının yüzde 76’sı, tarım alanlarının yüzde 66’sı madenlere tahsis edilmiş. Afyonkarahisar’ın yüzde 52’si, ormanlarının yüzde 50’si, korunan alanlarının yüzde 45’i, kıymetli tabiat alanlarının yüzde 36’sı, tarım ve mera alanlarının yüzde 63’ü madenlere tahsis edilmiş. Kimisinde arama ruhsatı var, kimisinde işletme ruhsatı var, kimisi de ihale basamağında.”
“Alamos Gold’un kıssası nedir, ne oldu?”
Kenanoğlu Kazdağları hakkında belirsizliklerin sürdüğünü söz ederek kelamlarına söyle devam etti:
“Kaz Dağları çok değerli bir alan ve buranın yüzde 79’u, ormanlarının yüzde 80’i, korunan alanlarının yüzde 55’i, kıymetli tabiat alanlarının yüzde 95’i, tarım alanlarının da yüzde 78’i madenlere ruhsatlandırılmış. Kaz Dağları tümüyle bir ruhsat alanı formunda duruyor ve bu Kaz Dağları’nda Alamos Gold burayı terk etti. Daha doğrusu ruhsatını yenilemediğini söyledi ve burayla ilgili belirsizlik hâlâ sürüyor.
“Bu hususla ilgili sorularımıza yanlışsız dürüst bir yanıt alamıyoruz, daima oyalayıcı yanıtlar geliyor. Buradan tekrar sormak istiyoruz; Kaz Dağları’ndaki Alamos Gold’un öyküsü nedir, ne oldu? Burası tekrar ruhsatlandırılıyor mu, öteki bir firmaya mı verilecek yoksa burası ağaçlandırılacak mı? Burayla ilgili ne bekleniyor?”
“İktidar ÇED’e gerek duymaksızın da birçok onay veriyor”
Kenanoğlu ÇED süreciyle ilgili de önemli bir belirsizliklerin olduğunu ileri sürerek bu süreçlere karşı itirazların ve ÇED’le ilgili problemler olduğunu tabir etti:
“ÇED sürecine gerek kalmadan müsaade alıyorlar. Daha sonra birleştirme ve büyütme süreçlerine geçiliyor. Bu manasıyla ÇED’ten kaçıyorlar. Zati iktidar bu periyotta ÇED’e gerek duymaksızın da birçok onay veriyor. Örneğin, Şırnak’ta tarım ve hayvancılık yapılan 22 alana ‘ÇED gerekli değildir’ diyerek müsaade verildi. Hasebiyle ÇED’in kendisi esasen hileli bir halde yürütülüyor. Vatandaşın buraya direkt iştiraki engelleniyor.
“Tıpkı, burada yapıldığı üzere kimi manipülasyonlarla gerçeklerin üstü örtülmeye çalışılıyor ve gerisinden da ÇED raporu hazırlanıyor. Birden fazla vakit bunlarla ilgili yürütmeyi durdurma kararı verildiği hâlde şirketler durmuyorlar ve bir biçimde çalışmalarına devam ediyorlar. Bütün bu süreçlerin hepsi de yürütülüyor.”
“Tüm madenciliğin kamu eliyle işletilmesi ve maden işletmelerinde aktif kamu kontrolünün sağlanması gerekiyor. Madencilik faaliyetlerinin doğayı ve doğal ömrü tahrip etmeden, onlara ziyan vermeden yürütülmesi gerekiyor. Bu biçimde yürütüldükten sonra kimsenin bunlara karşı “hayır” dediği yok lakin bütün bu işler fütursuzca ve bir yırtıcı kapitalizm yağmasıyla yürütüldüğü için biz bütün bu süreçlere bu manasıyla karşı çıkıyoruz.”