Hiyeroglif Aydınlatan Bilgi Sitesi
Fehmi Koru*
Bir müziğinde birinci beşerler olan Adem ile Havva’dan ‘cahil’ diye kelam ettiği için karakter suikastına uğratılmak istenen Sezen Aksu’yu tartışıyoruz. Fakat bu tartışmanın bir müzik kelamını ve bir müzikçiyi çok aşan bir boyutu var, temel onun üzerinde ağırlaşmak gerekiyor.
Kendi kişiliklerini fersah fersah aşan kıymetlere kavuşmuş birtakım şahsiyetlerin prestijlerinin birebir vakitte ülkenin pahası olduğu boyutu…
“Sezen Türkiye’dir” cümlesinde yatan değeri…
Birebir cümle Orhan Pamuk için de kullanılabilir.
Hepsiyle gurur duymamız gereken sayıları hudutlu öbür şahsiyetler için de…
Jean-Paul Sartre..
Fransa’nın o zamanki uzantısı Cezayir yüzünden siyaseten çalkantılı günler yaşadığı bir devirde, devlet siyasetlerinin karşısında yer alan, sert tenkitlerde bulunduğu üzere aleyhte şovlara de katılan filozof Jean-Paul Sartre’ı kınayan, onun tutuklanmasını isteyenler çıkmıştı.
Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle’ün hepsini susturan yanıtı bugüne kadar unutulmadı.
“Sartre Fransa’dır” demişti ardında parlak bir askeri geçmiş ve general unvanı bulunan Cumhurbaşkanı de Gaulle.
Ülkemize maalesef hoyrat bir lisan hakim. Herkes -birer bedel olan herkes, istisnasız- o lisan ile yaralanmak isteniyor.
Kolay yaftalar var ve değerleri kendilerinden menkul bir ekip tipler o yaftaları kime uygun gördülerse ona karşı kullanabiliyorlar.
Bunun bir örneğine Orhan Pamuk Nobel edebiyat mükafatına layık görüldüğü günlerde de rastlamıştık.
Ülkemize birinci sefer dünya çapında bir ödül kazandırdığı için değerli bohçalar içerisinde saklanmayı hak eden bir kıymet olmasına karşın, devrin Cumhurbaşkanı, Orhan Pamuk’u tebrik etmekten geri durmuştu.
Birebir ideolojik çizgide bulunmadıkları için…
O günlerde olduğu üzere daha sonraları da siyasete ait kelamları yüzünden, bir tek çarmıha gerilmemişliği kaldı Nobel ödüllü romancımızın. O da kendisini daha inançlı hissettiği öteki bir ülkeye gitmeyi yeğledi.
Milyonlarca okumuş yazmış dünya vatandaşı kitlelerin aklına, “Türkiye” denildiğinde, kendi lisanlarına çevrilmiş romanlarından tanıdıkları Orhan Pamuk geliyor.
Yapıtları dünyanın dört bir tarafında kitapçı vitrinlerinde daima görünür yerlerde sergileniyor ve milyonlarca satılıyor.
Günümüzde kadir değer bilmede gerileme manasına gelen bir anlayış pek çok ülkede yaygınlaşıyor. ‘Woke’ yahut ‘sansür kültürü’ denilen bir akım, yerleşik şahsiyetleri, tarihe mal olmuş özellikleri üzerinden yeni kabuller ile sorgulayıp, yerle bir etme teşebbüsünde bulunuyorlar.
Kaç şahsiyet, yaşadığı periyotta olağan sayılan nitelikleri yüzünden, bugünün kıymet ölçüleriyle yargılanıp tarihi kişiliklerine dayalı kıymetleri yok edilmek isteniyor.
‘Woke’ tesiriyle isimleri kıymetli meydanlardan siliniyor, heykelleri yerinden ediliyor.
Şahısların tarihte oynadığı merkezi roller görmezden gelinerek…
Bizde bu durumun her an patlak vermesi için uygun bir taban bulunuyor.
Ülkeye on yıl hizmet etmiş bir başbakan ile iki bakan askeri darbeyle idareye el koyanlar tarafından idam sehpasına gönderilmiş, sonraki darbelerde halkın iş başına getirdiği siyasi takımları yargılamaktan geri durmamış bir ülke olduğumuz için, o anlayışa basitçe ahenk sağlayabilecek bir ülke bizimki.
Ülkenin en kıymetli sanatkarlarından birinin, beş yıl önceye ilişkin bir müziğinin bir kuplesini meramı çok aşan bir biçimde yine yorumlayarak maksat seçilmesine bu gözle bakmak gerekiyor.
‘Sansür kültürü’ denilen sarsaklığın tesiri altına düşmekten uzak durmamız kural.
İnsanların prestijleri kolay oluşmuyor. Fırtınalara, hatta kasırgalara maruz kaldıkları, yıpranmaları için önlerine pek çok maniler çıkarıldığı ve türlü iftiralara göğüs germek zorunda bırakıldıkları halde, yıpratıcı bir sınamadan yıpranmadan geçebilirlerse, sonunda prestije sahip olabiliyor pahalı beşerler.
Kıymet haline dönüştükten sonra da zahmetleri bitmiyor.
Çekemeyenler paçalarını bırakmıyor.
Toplum onlara sahip çıkıyor ve işte birilerini en fazla o kahrediyor.
Sezen Aksu o değerlerimizden biri.
Prestijlerinin korunması gereken öbür kıymetlerimiz de bulunuyor.
Hiç değilse son tartışmalar ışığında onların prestijlerini müdafaanın toplumun vazifesi olduğunu hatırlayalım.
[Şu yazacağımın Sezen Aksu ve müziğiyle bir ilgisi yok; yazacağım bütün ‘değerler’ için geçerli bir kural: Yanlış yapmaz mı toplumun ‘değer’ verdiği beşerler? Onlar da insan ve beşerler yanlış da yapar. Lakin bir ‘değer’ kelam mevzusuysa onun yanlışı bile prestijini zedelemek gayesiyle kullanılmamalı.]
Sartre örneği unutulmamalı.
Adem ile Havva’dan bu yana toplumları daima meşgul etmiş bir bahis bu ve kendi özelimizde bu tartışmadan yararlanarak ve zenginleşerek çıkmanın yolunu bulmalıyız.
Bedellerin bedelini bilip onları koruyarak…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.