Hiyeroglif Aydınlatan Bilgi Sitesi
Fehmi Koru*
Türkiye problemlerin bol olduğu bir ülke. Hangi alana el atarsanız atın karşınıza dev problemler çıkıyor. Lakin bütün sıkıntılar, bilhassa son vakitlerde, ekonomik alanda ağırlaşıyor.
Devletin iktisadı parlak değil. İthalata dayalı ekonomik sistemin yabancı paraya muhtaçlığı var, fakat döviz rezervleri ekside. Tasarruflarını yabancı parada tutan vatandaşlar kârlı hale getirildiği halde kur muhafazalı mevduat hesabına geçmede tereddütte. Onu destek için düşünülen ‘yastık altı altınlar’ konusu dinleyene cazip gelecek biçimde tanıtıldığı halde ilgi görmedi. Borçlar birikti, ödeme ıstırabı kapıda. Devlet ve devlet idaresinde bulunanlar zorda.
Ekonomik sorun yalnız devlet seviyesinde değil; vatandaşlara yansıyan ezalar feryada dönüşmek üzere. Her şey değerli. Faturalar el yakardı, şimdilerde can yakıyor. Toplumun yarısından fazlası yoksulluk sonunun altında; memur ve emekli maaşları ile personel fiyatları artırım sonrası bile temel muhtaçlıkları karşılamaktan uzak.
Herkes birbirine tıpkı soruyu soruyor: Ne olacak?
Bu türlü durumlarda öteki demokratik ülkelerde akla gelen birinci yanıt “Seçime gidelim” olur. Sandığın sorun çözücü tesirinden yararlanmak için ülkü yol da odur.
Ülkemizde 100. yılı kullanılmaya hazırlanılan Cumhuriyetli tarihimizin beşte biri üzere uzun bir müddetinde ipleri tek başına elinde tutan bir iktidar var. 20 yıl iktidarlar için uzun bir müddet. Bu haliyle AK Parti iktidarı Türkiye siyasi hayatında en uzun müddetle iş başında kalma rekorunun sahibi. 20 yıl Avrupa’nın demokratik ülkeleri ortasında da bir iktidarda kalma rekoru…
Problemlerin üstesinden gelemediği en fazla iktisat alanında kendini aşikâr eden MHP takviyeli tek parti iktidarının seçim tarihini erkene almak üzere bir niyeti yok görünüyor.
Muhalefet de iktidarı seçim tarihini erkene almaya zorlayacak güçte değil.
E, bu durumda ne olacak?
Türkiye buna misal devirleri geçmişte de yaşadı. Son örnek, AK Parti’nin kurulup iktidara yürüdüğü periyot; 2000’li yılların başları. Üç partiden -DSP, ANAP ve MHP- oluşan devrin iktidarı ülkeyi ekonomik krize maruz bırakınca seçim tarihini erkene çekmeyi göze alabilmişti.
Bir öteki olumlu davranış da tekrar o periyodun iktidarı tarafından sergilendi: İçeriye ve dışarıya Türkiye’de iktisadın emin ellerde olduğu bildirisini vermeye yarayan, kaybolmuş olan itimadı yine tesis etmeyle sonuçlanan bir davranışla, Dünya Bankası’nda kıymetli bir misyonda bulunan bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iktisadın başına getirildi…
Kemal Derviş…
Üç partiden oluşan koalisyon hükümeti iktisat idaresini Kemal Derviş’in eline bıraktı.
Derviş de kendisine sağlanan itimadı içeride ve dışarıda ülkeye -daha çok da ülke ekonomisine- itimada tahvil etmeyi başardı.
Erken seçim yeni bir iktidar -AK Parti iktidarı- getirdi ve yeni iktidar partisi iktisada can suyu teşkil eden hazır bulduğu programı destek ederek uygulamayı sürdürdü.
İkili tahlil -seçimi erkene alma ve ekonomiyi emin bir ele teslim etme- ve yeni iktidar ülkemizin önünü açtı.
Bugün karşımızda 2001’den daha önemli ekonomik sorunlar var.
Örnek olarak verdiğim bir evvelki en önemli ekonomik kriz sırasında başvurulmuş ve meselelerin tahlilinde işe yaramış olan prosedür bu kere da pekala denenebilir.
AK Parti’nin içinden ve yakın etrafından bulunan şahıslar ile iktisatta yaşanan meşakkatlerin ve tahlil için başvurulan yollarda karşılaşılan darboğazların üstesinden gelinemedi. Kısa müddette birkaç iktisat bakanı, dört Merkez Bankası lideri, beş TÜİK lideri değişti; lakin her yeni gelenle hayaller gerçek olamadı.
Eskilerin ‘kaht-ı rical’ dedikleri adam kıtlığı bugünkü iktidarın en büyük rahatsızlığı…
Kendi içinden tahlil üretebilecek kişi çıkartamayınca, AK Parti’nin, başvuracağı insan kaynağını kendi dışında -hatta tahminen ülke dışında- araması beklenir.
Türkiye’yi, iktisadını ve sorun çözmeyi bilen, içte ve dışta Türk iktisadına güvenmek istediği halde bir türlü ikna olamadığı için uzak duran kişi ve kitlelere varlığıyla inanç telkin edecek biri bulunabilir.
İtimat telkin edecek vasıflara sahip ekonomistten kelam ediyorum, bulunmaz Hint kumaşından değil…
İktisat emin biri aracılığıyla bilgili bir takıma teslim edilince, iktidar 16 ay sonra yapılması öngörülmüş seçimin tarihini erkene alma yüreğini de gösterebilir.
Kesinlikle göstermelidir.
Bu formül geçmişte işe yaramıştı, artık de olumlu sonuç verebilir zira.
İktidar değişir mi?
Değişebilir.
Lakin iktidardaki AK Parti, o geçişi, ülkeye ve siyasi alanda temsil ettiği kitlelere en faydalı olacak biçimde değerlendirmeyi bu yolla sağlayabilir.
Böylelikle son yılları meselelerle dolu geçmiş 20 yıllık iktidar periyodunu ve misyonunu daha çok başarılarıyla hatırlanacak en olumlu biçimde sonlandırabilir.
Sıkıntılara yeni gelenler de tahlil bulamazsa, giden iktidar, tekrar iş başına gelme ihtimalini elinde tuttuğu üzere iktidardan uzak kaldığı ortada tahlilden anlayan takımlarla kendisini zenginleştirme imkanı da bulur.
Rastgele bir öteki demokratik ülkede emsal koşullar kelam konusu olsaydı, benim bu yazıda tasvir ettiğim çeşitten tahlilleri vazifedeki siyasi takımlar derhal devreye sokarlardı.
Üstte örnek verdiğim 2000’li yılların başında üç kesimli hükümet bizde bile o denli davranabilmişti.
AK Parti iktidarı için takvim yaprakları tükeniyor; seçim vaktinde yapılacaksa bundan sonraki 16 ay iktidar için uzatmalar yerine geçecektir.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.