Cezaevlerine pandemi tecridi: 1 yıl 8 aydır açık görüş yok

Cezaevlerinde ikinci doz aşı olan tutuklu ve mahkumların sayısı yüzde 82’ye yükselirken 1 yıl 8 aydır süren açık görüş yasağının sürmesi tenkitlere neden oluyor. Adalet Bakanlığı ise yasağın devam edeceğini söylüyor

Koronavirüs pandemesi devam ederken aşılama oranının artmasıyla birlikte uygulanan olağanlaşma cezaevlerini teğet geçti. Cezaevlerinde ikinci doz aşılama yüzde 82’ye yükselmesine rağmen açık görüş yasağının 1 yıl 8 aydır devam etmesi eleştirilere neden oluyor. Cezaevindeki yaklaşık 200 bin tutuklu ve hükümlü ile yakınları ve avukatlar, açık görüş sınırlamasının kaldırılmasını istiyor.

Adalet Bakanlığı kaynakları ise pandemi kaideleri nedeniyle bu önlemin devam edeceğini bildirdi.

Salgın nedeniyle cezaevlerinin nüfusunun artması üzerine Nisan 2020’de çıkarılan infaz paketiyle yaklaşık 90 bin tutuklu ve hükümlü tahliye edilirken geride kalanların dışarısıyla irtibatları ise sonlandırılmıştı. Adalet Bakanlığı, 14 Mart 2020 prestijiyle ceza infaz kurumlarındaki tüm açık ve kapalı görüşler, aile odasının kullanımı, öteki koğuşlarla yapılan faaliyetler ile nakilleri durdurdu. Pandemi öncesinde 10 dakika olan telefon görüşmesi hakkı ise 20 dakikaya çıkarıldı. 

Fakat bu süreçte bilhassa aşılama oranının artmasıyla birlikte Türkiye, Haziran ayı ile birlikte adım adım olağanlaşmaya geçti. Sokağa çıkma yasakları son buldu; başta okullar, lokantalar ve oteller olmak üzere birçok yerde uygulanan kısıtlamalar kaldırıldı.

Buna karşılık cezaevlerinde yaklaşık 1 yıl 8 aydır süren açık görüş yasağı hala devam ediyor. Kapalı görüşler ekim ayı itibariyle 2 haftada bir iki kişi sınırlamasıyla gerçekleştirilirken, cezaevleri ortasındaki nakiller ise istisnalar hariç yapılmıyor. Tutuklu ve mahkumlar ise yakınlarıyla açık görüşte yüz yüze konuşmak istiyor.

Açık görüş yasağı kalkacak mı?

Pekala cezaevlerindeki açık görüş yasağı ne vakit kaldırılacak? DW Türkçe’nin ulaştığı Adalet Bakanlığı kaynakları, salgının hala devam etmesi nedeniyle bu önlemin uygulanmasının zarurî olduğunu açıklarken olağana dönüş konusunda bir tarih vermedi.

Öteki yandan cezaevlerindeki yaklaşık 200 bin tutuklu ve mahkumun aşılanması çalışmaları da devam ediyor. Türkiye’de ikinci doz aşı olanların oranı yüzde 78’ken cezaevindeki bu oran yüzde 82’ye yükseldi.

Aşı olanlar ve PCR testi negatif çıkanlar toplumsal hayatta seyahat etmek, tatile gitmek üzere birçok haktan yararlanırken, cezaevlerinde benzeri kural uygulanmıyor. Aşı olan mahkumlar, yakınları ve avukatları açık görüş hakkı tanınmıyor.

Avukat Özbilgin: Yasak kabul edilemez

Ankara Barosu Avukat Hakları Merkezi Lideri Deniz Özbilgin, açık görüş yasağının hala sürmesinin insan haklarına alışılmamış olduğunu söyledi. Özbilgin, “Aşılanma oranları, hayatın olağana dönüşü, okulların açılmış olması, stadyumlara gidilmesi, kafeler ve barların hayatın normaline dönmüş olmasına rağmen cezaevlerinde görüş yasaklarının en katı halinde tutulması elbette kabul edilemez. Bu, en temel insan haklarından irtibat hakkı, yakınlarıyla bağlantı kurma hakkının bir engellenme biçimidir” dedi.

Açık görüş yasağının yanı sıra cezaevi yetkililerinin mesai saatleri dışında avukatların tutuklularla görüşmesini de engellemeye çalıştığını anlatan Özbilgin, “Buna karşı bir avukat dava açtı ve kazandı. Adalet Bakanlığı, o davada gönderdiği savunmada, yasağın münasebetini ‘mahkumlar uykularından uyandırılıyor, kapı sesinden rahatsız oluyorlar’ tezine dayandırdı” tabirini kullandı.

Demirtaş: Protestolar var

Tutuklu eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş da avukatları aracılığıyla Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda açık görüş yasağı nedeniyle Edirne Cezaevi’nde 20 gündür protestolar olduğunu açıklamıştı. “Adalet Bakanlığı, krizi fırsata çevirip kısıtlamaları kalıcı hak gaspına dönüştürme gayretinde” diyen Demirtaş, muhalefet önderlerine ise “İktidarı devraldığınızda cezaevleri de size bağlı olacak. Cezaevlerinin halini şimdiden yerinde görmenizde yarar var. Ben gereğince gördüm nitekim” iletisini vermişti. 

Demirtaş’ın eşi Başak Demirtaş ise toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda bu durumu gündeme getirirken “Dışarıda pandemi önlemi namına hiçbir şey kalmadı ancak ben, Selahattin ve kızlarımız iki doz aşılı olduğumuz halde maskeli olarak bile açık görüş yapamıyoruz” demişti.

88 bin hükümlü Covid müsaadesinde

Öte yandan infaz paketi kapsamında 30 Eylül itibariyle 369 ceza infaz kurumunda 88 bin 767 hükümlü Covid-19 müsaadesine çıkarıldı. Bu müsaade mühleti de 30 Kasım’a kadar uzatıldı. Koronovirüs geçiren toplam tutuklu ve hükümlü sayısı 30 Eylül itibariyle 851 olarak duyuruldu. Bugüne kadar koronavirüs nedeniyle ömrünü yitiren tutuklu ve hükümlü sayısı ise 45 olarak açıklandı.

Alican Uludağ

©Deutsche Welle Türkçe