Araştırma: Romanların yüzde 77,5’i işsiz

SODEV, İPA ve Sıfır Ayrımcılık Derneği tarafından hazırlanan rapora nazaran, Romanların ömür müddetleri ülke ortalamasının 10 puan altında ve yüzde 77,5’i işsizlik sorunu yaşıyor.

“Türkiye’de Roman Toplulukları ve Yoksulluk Araştırması” Toplumsal Demokrasi Vakfı (SODEV), İstanbul Planlama Ajansı (İPA) ve Sıfır Ayrımcılık Derneği tarafından ortaklaşa gerçekleştirildi. Adana, Artvin, Diyarbakır, Antep ve İstanbul’daki 600 vatandaşla yapılan teğe bir görüşmeler sonrası hazırlanan çalışmanın sonuçlarına nazaran, Roman vatandaşların ortalama aylık geliri bin 426 TL. Araştırmaya nazaran Türkiye’de ortalama ömür mühleti 78,6 yıl iken Romanlarda bu müddet 68,5 yıl. İştirakçilerin yüzde 77,5’i işsizlik sorunu yaşıyor. İştirakçilerin yüzde 12,3’ü personel olarak çalışırken yüzde 8,5’i ise seyyar çalışıyor.

Yüzde 59’u yılda bir defa bile et tüketmiyor

Araştırmada besin tüketimine dönük detaylı sorular da yer aldı. Romanların en çok tükettiği besinler sıralamasında birinci üçü makarna, patates ve çorba aldı. Yüzde 59’u yılda bir sefer bile et tüketmediğini belirtirken, yüzde 23,3’ü ise “yılda birkaç defa et tüketiyoruz” cevabını verdi. İştirakçilerin tamamı göz önüne alındığında “aylık ortalama hane halkı geliri yalnızca 1416 TL”. İştirakçilerin yüzde 21,8’i “hiç gelirimiz yok ve yardım almıyoruz” cevabını verirken, “gelirimiz yok fakat yardım alıyoruz” diyenlerin oranı yüzde 10,3. Ekseriyetle müzisyenlik ya da seyyar satıcılık yapan Romanların kıymetli bir kısmı, Koronavirüs salgını devrinde işini kaybetmiş. “Salgında tüm gelirim sıfırlandı” diyenlerin oranı yüzde 55,7 geliri azalanlar ise yüzde 33.2’lik bir orana ulaştı.

Ayrımcılığa maruz kalıyorlar

0-5 yaş ortası çocuğu olanların yüzde 50’sinden fazlası çocuklarının beslenmesi konusunda önemli problemler yaşadığını belirtirken bilhassa Anadolu’da yaşayan Romanların kıymetli bir kısmı çocuklarının eğitim gereçlerine ulaşmada büyük meseleler yaşadığını tabir ediyor. Roman vatandaşların karşılaştığı en büyük zorluklardan biri de ayrımcılık. Türkiye genelindeki iştirakçilerin yüzde 40’ı ayrımcılığa maruz kaldığını söylerken yüzde 19,5’i ise “biraz maruz kaldım” diyor. Araştırmada belediyelerden beklentileri de sorulan iştirakçilerin çok büyük bir kısmı toplumsal yardımların artırılmasını istiyor. İsteklerin başka ikisini ise ayrımcılık yapılmaması ve iş imkânı sağlanması oluşturuyor.