Vergi muafiyeti sadece minimum ücretlilerle sonlu kaldı

* Doç. Dr. Murat BATI

Cumhurbaşkanı basına ve herkese açık verdiği “müjde” ile taban fiyatın aylık net 4.253 TL olacağını duyurdu. Birebir vakitte taban fiyatın hem gelir vergisinden hem de damga vergisinden istisna edildiği muştusunu de verdi. Fakat konuşmasının sonunda “taban ücretlinin ailevi ve çocuk durumlarına nazaran” farklı olacağını belirtti.
Bu tabir basında ve tüm toplumsal medyada tüm ücretlilerin brüt taban fiyata kadar olan fiyatın vergi dışında mı kalacak sorusuna karşılık arandı. Bugün elime geçen minimum fiyata ait kanun teklifinde durumun pek de bu türlü olmadığı anlaşılmaktadır.

İstisna uygulaması yalnızca taban ücretliler için uygulanacak

Kanun teklifinin ikinci unsuru ile taban fiyatın gelir vergisinden istisna edilmesi önerilmekte. Minimum ücretliler 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren gelir vergisi ödemeyecekler.

Teklifin üçüncü unsuru “minimum fiyatın üzerinde fiyat almakla birlikte net fiyatları, taban ücretliye ödenen net fiyatın altında kalanlara, bu fiyat ile bu meblağın altında kalındığı aylara ait olarak aylık hesaplanan net fiyatı ortasındaki fark fiyat, ücretlinin taban geçim indirimine ayrıyeten ek edilir” formundadır.

Buna nazaran aylık brüt fiyatı, brüt taban fiyatı (5.004 TL) aşanlar gelir vergisine, damga vergisine tabi tutulacak lakin eline geçecek fiyat minimum ücretlinin net fiyatı olan 4.253 TL’nin altında kalırsa bu fark AGİ ile tamamlanacağı hükmedilmektedir.

Bu kapsamda aylık brüt taban fiyatı 5.004 TL’yi aşan tüm ücretlilerin tüm fiyatları istisnaya tabi tutulmayacak ve bu bireyler gelir ve damga vergisi ödeyecekler.

Öbür ücretliler

Patron tarafından tevkif edilmenin bir istisnası vardır ki bunlara başka ücretliler denir. Başka ücretliler Gelir Vergisi Kanunu m.64’de düzenlenmiştir. Bunların vergilemesi götürü yola benzeri bir yapı ile vergi karnesi usulüyle yapılır. Öteki ücretliler; aşağıda yazılı hizmet erbabının safi fiyatları, taban fiyatın yıllık brüt meblağının % 25’idir. %25 matrah meblağı üzerinden gelir vergisi kanununun 103. Unsurundaki oranlar üzerinden vergi hesaplanır.

Karları kolay yöntemde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar
Özel hizmetlerde çalışan sürücüler
Özel inşaat sahiplerinin fiyatla çalıştırdığı inşaat çalışanları
Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar
Danıştay’ın olumlu görüşü alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca kabul edilenler

Buna nazaran öbür fiyatlı uygulamasında da ödenecek gelir vergisi sonucunda ele geçen net meblağ minimum ücretlinin eline geçen fiyattan (4.253 TL) az olursa ortadaki fark taban geçim indirimiyle tamamlanacak.

* Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ali Fuad Başgil Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Kısım Lideri