TÜSİAD Yüksek İstişare Şurası Lideri Özilhan: Düşük faizle cari fazla veren bir iktisat için çabalarken, eldekini de kaybetme riski ortaya çıkıyor

Türk Endüstriciler ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Tuncay Özilhan, Dünya gazetesi için kaleme aldığı yazısında izlenmekte olan yeni iktisat modeline ait olarak “TL’de şiddetli bir kıymet kaybı yaşanıyor. Maliyetler yükseliyor. Enflasyon hızlanıyor; halkın satın alma gücü eriyor. Üstelik kredi faiz oranları düşmediği üzere yükseliyor. Yeni yatırım yapmak bir tarafa yeni yıl için üretim planlamaları bile yapılamıyor” sözlerini kullandı.

Enflasyon ve kur iddialarının her an değiştiğine dikkat çeken Özilhan, mal ve sevkiyatların aksadığını aktardı. Özilhan, “Düşük faizler sayesinde uzun vadeli yatırımlarla ekonomik yapıyı değiştirmek ve cari fazla veren bir iktisat olmak için çabalarken, eldekini de kaybetme riski ortaya çıkıyor” diyerek şunları söyledi:

“Ekonomiler uzun vadede büyüme ve istihdam yaratmayı gayeler. Buna üretim yapısının daha fazla katma kıymet yaratan, teknoloji ağır ve rekabetçi istikamette değişmesini de ekleyebiliriz. Uzun vadeye kısa vadelerden geçerek ulaşılır. Kısa vadeli öncelik ise istikrardır. İstikrar sağlanmadan uzun vadeli gayelerin hiçbirisini gerçekleştirmek mümkün olmaz. Zira üretim ve yatırım kararları istikrar olmadan, öngörülebilirlik olmadan verilemez. Geleceği sağlam biçimde iddia etmeden üretim ve yatırım planlaması yapılamaz; yeni sipariş verilemez; yeni elemanlar istihdam edilemez. Yani istikrar olmadan üretim de büyüme de olmaz. Üretim ve yatırım yoksa ihracat da olmaz. Üretim odaklı ihracatı önceleyen iktisat modelinin amaçladığı maksatlara istikrarsız bir iktisat ile ulaşılamaz.“

“TL’deki paha kaybını yalnızca döviz satarak engellemek mümkün değil”

Özilhan, yazısının devamında şunları kaydetti:

“Faiz artışı ihtimali gündemden çıkartıldığında elde döviz kurlarındaki spekülasyonu önleyebilecek sağlam bir araç kalmıyor. TL’deki bedel kaybını yalnızca döviz satarak engellemek mümkün değildir. Asya krizi, Latin Amerika krizi üzere tarihi örneklere bakınca bu durum net olarak görülür. TL’ye inanç sağlanmadığı sürece, cari süreçler fazlası da dolarizasyon nedeniyle artan döviz talebini karşılayamaz. TL’deki bedel kaybı ve dolarizasyon ortasında rezervlerin ve cari fazlanın kıramayacağı bir kısır döngü meydana gelir. Bu kısır döngüyü kırmanın ve TL’deki kıymet kaybını önleyebilmenin tek yolu, üç kuruş birikimini muhafazaya çalışan dar gelirli vatandaştan, bir hafta sonra ne olacağını kestiremeyen yatırımcıya kadar bütün halkın, bütün piyasa aktörlerinin iktisat idaresinin kurlarda istikrarı sağlayabilecek siyaset araçlarına sahip olunduğuna ikna olmalarıdır.

Yeni açıklanmış olan üretim odaklı ihracatı önceleyen iktisat modelinin başarısı istikrarın sağlanmasına bağlıdır.”