Minimum fiyata ait kanun teklifinde ne var?

Doç. Dr. Murat Batı*

Cumhurbaşkanı basına ve herkese açık verdiği “müjde” ile minimum fiyatın aylık net 4.253 TL olacağını duyurdu. Birebir vakitte minimum fiyatın hem gelir vergisinden hem de damga vergisinden istisna edildiği muştusunu de verdi. Lakin konuşmasının sonunda taban ücretlinin “ailevi ve çocuk durumlarına göre” farklı olacağını belirtti.

Bu sözün akabinde basında ve tüm toplumsal medyada tüm ücretlilerin brüt taban fiyata kadar olan fiyatın vergi dışında mı kalacak sorusuna yanıt arandı. Bugün elime geçen taban fiyata ait kanun teklifinde durumun pek de bu türlü olmadığı anlaşılmaktadır.

 İstisna uygulaması yalnızca minimum ücretliler için uygulanacak

Kanun teklifinin ikinci hususu ile minimum fiyatın gelir vergisinden istisna edilmesi önerilmekte. Taban ücretliler 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren gelir vergisi ödemeyecekler.

Teklifin üçüncü unsuru “asgari fiyatın üzerinde fiyat almakla birlikte net fiyatları, minimum ücretliye ödenen net fiyatın altında kalanlara, bu fiyat ile bu meblağın altında kalındığı aylara ait olarak aylık hesaplanan net fiyatı ortasındaki fark meblağ, ücretlinin taban geçim indirimine ayrıyeten ek edilir” formundadır. Buna nazaran aylık brüt fiyatı, brüt minimum fiyatı (5.004 TL) aşanlar gelir vergisine, damga vergisine tabi tutulacak lakin eline geçecek fiyat taban ücretlinin net fiyatı olan 4.253 TL’nin altında kalırsa bu fark AGİ ile tamamlanacağı hükmedilmektedir.

Bu kapsamda aylık brüt taban fiyatı 5.004 TL’yi aşan tüm ücretlilerin tüm fiyatları istisnaya tabi tutulmayacak ve bu şahıslar gelir ve damga vergisi ödeyecekler.

Öteki ücretliler

Patron tarafından tevkif edilmenin bir istisnası vardır ki bunlara başka ücretliler denir. Öteki ücretliler Gelir Vergisi Kanunu m.64’de düzenlenmiştir. Bunların vergilemesi götürü tarza emsal bir yapı ile vergi karnesi tekniğiyle yapılır. Başka ücretliler; aşağıda yazılı hizmet erbabının safi fiyatları, minimum fiyatın yıllık brüt fiyatının % 25’idir. %25 matrah meblağı üzerinden gelir vergisi kanununun 103. Maddesi’ndeki oranlar üzerinden vergi hesaplanır.

• Yararları kolay adapta tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar
• Özel hizmetlerde çalışan sürücüler
• Özel inşaat sahiplerinin fiyatla çalıştırdığı inşaat personelleri
• Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar
• Danıştay’ın olumlu görüşü alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca kabul edilenler

 Buna nazaran başka fiyatlı uygulamasında da ödenecek gelir vergisi sonucunda ele geçen net meblağ taban ücretlinin eline geçen fiyattan (4.253 TL) az olursa ortadaki fark minimum geçim indirimiyle tamamlanacak.