Anasayfa / Gündem / Fehmi Koru: Yanlışlar harika el yakıyor, bir an evvel olağan hale geçmemiz lazım

Fehmi Koru: Yanlışlar harika el yakıyor, bir an evvel olağan hale geçmemiz lazım

Fehmi Koru*

Elektrik faturaları hanelere ve iş yerlerine ateş üzere düştü; bunda şaşılacak bir taraf yok.

Yeni yıla girdiğimiz gece ilan edilen artırımlar ortasında elektrik fiyatları de bulunuyordu. Dağıtım şirketleri birinci faturaların şok tesirini azaltmak için bir çok yerde artırımlı ücretlemeyi erken başlattı. Şimdilerde gerçek artırımlı faturalar geliyor ve alanlar üzerinde şaşkınlığa yol açıyor.

Mağaza ve dükkan sahipleri yüklü faturaları vitrinlerine asmaya, dar gelirliler sokaklara taşarak rahatsızlıklarını duyurmaya başladı.

CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu dün akşam yayınladığı görüntüyle kendisine gelen faturaları ödemeyeceğini açıkladı.

Yansılar önemli.

Doğalgazın artırımlı faturaları da konutlara ve işyerlerine gelmeye başlayınca yansılar daha da büyüyecektir.

Yansıları azaltmak için, kullanılan elektriğin düşük tarifeye tabi kısmının 150 Kw’tan 210 Kw’a çıkartılması da işe yaramadı; çabucak her aygıt elektrikle çalışıyor ve en mütevazı meskenlerde bile ayda 210 kw’tan fazla elektrik tüketiliyor.

Artırım kararını yeni yıla girerken açıklayanlar reaksiyonları evvel anlamakta zorlandı, sonra da ne yapacağını bilmez bir manzara verdi. İşin şaşılacak istikameti bu.

Siyaset halkla iç içe olmayı gerektirir. Artırımlar sonrası sergiledikleri şaşkınlık iktidar cephesinin halkın hassasiyetleri konusundaki zaafını ortaya koydu. Artırımın reaksiyonlara yol açacağını öngörememiş olmaları bunu gösteriyor.

Deva?

İktidar cephesinden yapılan ve AK Parti’nin prestij ettiği medyaya da yansıyan açıklamalara nazaran, deva olarak birkaç değişik senaryo üzerinde çalışılıyor. Minimum tüketim oranını biraz daha yükseltmek bu senaryolardan biri. Bir oburu de, ‘vergilendirme’ konusunda yeni bir düzenleme yapmak.

Artırımın geri alınması ya da makul bir orana indirilmesi?

Galiba bu düşünülmüyor.

Meğer, iktidar cephesi yılın son ayında yapılan kamuoyu araştırmalarına da yansıyan üç puanlık bir dayanak artışını, doların kıymetinin evvel 18 TL’ye çıkması ve birebir gece 10 TL’ye inmesi süreci ile sağlamıştı.

Dolar artık 13.5 ile 14.0 TL ortasında gidip geliyor ve son üç ayda gerçekleşen yarıya yakın bedel kaybı o bir gecede yaşanan çıkış-iniş sayesinde pek akla gelmiyor. Gelse de sorgulanmıyor.

Benzeri bir süreç elektrik ve doğalgaz artırımı ile de yapılabilirdi.

Hâlâ yapılabilir.

Yüzde 127’yi bulan, ortalama yüzde 50 civarında gerçekleşen artırım oranı yarıya düşürülse, iktidar bunu da muvaffakiyet olarak sunabilir.

Nedense dağıtım şirketlerinin kârlarını törpülemek yerine Hazine’ye yeni yük getirecek formüller üzerinde çalışılıyor.    

Hazine’nin yeni bir yükü daha kaldıracak takati kaldı mı ki?

Şalter atabilir.

Harikulâde hal mi, bu da nereden çıktı?

1980 sonrasında Ankara’da Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde doktora kurlarına devam ederken aldığım öğrencisi en kalabalık derslerden biri Prof. Bülent Daver’in verdiği ‘olağanüstü hal rejimleri’ dersiydi.

Prof. Daver yayımlanmış bu bahisteki doktora tezinin kitabını almayı tavsiye ettiği için 1961 tarihli yayını eski kitapçılarda bulup almıştım.

Kitabın ismi, yazıldığı devrin lisanını de yansıtmaktaydı: ‘Fevkalade Hal Rejimleri’ – Türkiye’de ve Yabancı Memleketlerde’…

Yeterlilik imtihanı heyetimde de yer alan Prof. Daver imtihanda bana harika hal kararının hangi durumlarda alınabileceği sorusunu yöneltmişti.

Oradan bilirim: Demokratik ülkelerde harika hal, ismi üstünde, fakat çok az durumlarda başvurulabilecek ve en kısa müddette olağan periyoda geçilmeyle sona erdirilmesi gereken süreksiz bir önlemdir. Anayasal bir önlemdir, fakat hem ilan edilmesini mümkün kılacak kaidelerin çok sonlu tutulması, hem de uygulamada kalıcılık kazanmaması beklenir.

Önlem hala yürürlükte olan Anayasa’nın 119. hususunda yer alıyor.

Hususun birinci kısmını okuyalım:

“Cumhurbaşkanı; savaş, savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan yahut Cumhuriyete karşı kuvvetli ve aksiyonlu bir kalkışma, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten yahut dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal sistemi yahut temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu sisteminin önemli halde bozulması, alışılmış afet yahut tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik buhranın ortaya çıkması hallerinde yurdun tamamında yahut bir bölgesinde, müddeti altı ayı geçmemek üzere harikulâde hal ilan edebilir.”

Görüldüğü üzere ‘ağır ekonomik bunalım’ da harika hal ilan sebepleri ortasında yer alıyor.

Türkiye bugün savaşa girmiş yahut girmek üzere, ayaklanmaya maruz kalmış, kalkışmaya uğramış, şiddet hareketleri yaygınlaşmış, anayasal tertibi, temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmayı amaçlayan şiddet aksiyonları başgöstermiş bir ülke değil.

[Samsun’da heykele hücum üzere, Alevileri rahatsız eden açıklamalar üzere, dini hassasiyetleri kaşıma üzere denemeler yapılıyor, eyvallah; lakin provokasyonlar konusunda tecrübeli bir ülkeyiz.]

Pekala üstte sayılan münasebetler ayarında ‘ağır bir ekonomik bunalım’ mı var ülkemizde?

Kısa müddet evvel, ülkede ağır ekonomik buhran sebebiyle harikulâde hal bulunduğunu ileri süren bir ceza hukuku profesörü, dün de, yine birebir görüşünü tekrarladı ve TBMM’nin mevzuyu görüşmek üzere özel gündemle toplanması davetinde bulundu.  

Ne demek oluyor bu?

Ceza hukuku hocası talebinin münasebetini şöyle açıklıyor:

“Olağan hukuk rejiminde alınması gereken önlemlerin ihmalinin ve hatta hukuk dışı uygulamalardaki ısrarın sebebiyet verebileceği tehlikelere işaret edilmesi…”

Neymiş?

Alınması gereken önlemlerin ihmali…

Hukuk dışı uygulamalarda ısrar…

Okuyunca, İzzet Ergenç hoca aslında farklı bir bildiri vermeye çalışıyor gibime geldi.

Zira saydıkları, bana nazaran, harikulâde hale gidilmesi için değil mevcut halden kurtulmak için birer münasebet olabilir.

Sağ olsaydı, Bülent Daver hocaya kanaatini sormak isterdim; ne yazık ki, kendisini 2014 yılında kaybettik.

*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.

İlginizi Çekebilir

Ziyan eden Et ve Süt Kurumu’nun 6 idare heyeti üyesinden 3’ü çift maaş alıyor

Et ve Süt Kurumu (ESK), üç yıldır ziyan ediyor. Kurumun 6 idare şurası üyesinden 3’ü çift maaş, eski Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin ...

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *