Hiyeroglif Aydınlatan Bilgi Sitesi
Doğal gaza gelen artırımlarla birlikte faturasını ödeyemeyenlerin sayısında da dikkat cazip artışlar ortaya çıktı. CHP Ankara Milletvekili Nihat Yeşil’in soru önergesini yanıtlayan Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in verdiği bilgiye nazaran 2020 yılında faturasını vaktinde ödeyemediği için 779 bin 274 abonenin doğal gazı kesilirken, bu sayı 2021 yılının birinci sekiz ayında 914 bin 193’e ulaştı. Dövizdeki ani artış sonucu 2018’de de benzeri bir tablonun ortaya çıktığını tabir eden güç ve iklim uzmanı Başkan Algedik, “Önümüzdeki devirde güç kullanmama üzere bir sıkıntıyla karşı karşıya kalabileceğimizi şimdiden görebiliyoruz” dedi. CHP’li Yeşil de, “Düşünün halkın ne durumda olduğunu, ne kadar zorluk çektiğini. Yoksullukla baş başa kalan bu halkı, tahlil yerine daima artırımlarla mağdur ediyorlar” sözünü kullandı.
Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, CHP Ankara Milletvekili Nihat Yeşil’in doğal gaz faturalarına ait soru önergesini yanıtladı. Dönmez’in verdiği bilgiye nazaran 2020 yılında faturasını vaktinde ödeyemediği gerekçesiyle 779 bin 274 vatandaşın doğal gazı kesildi. 2021 yılında ise bu sayı, şimdi yılın birinci sekiz ayında aşıldı. Buna nazaran 2021 yılı Ağustos sonu prestijiyle 914 bin 193 abonenin gazı, faturasını ödeyemediği için kesildi. Hakkında yasal takip başlatılan abone sayısı ise 2020 yılında 53 bin 132’yi bulurken, 2021 yılının birinci sekiz ayında 48 bin 756’ya ulaştı.
Dönmez: Tarifeler, en makul düzeyde belirlenmektedir
Bakan Dönmez, doğal gaz tarifesinin fiyatlandırmasına ait soruya verdiği karşılıkta ise sistem kullanım bedeli olarak tanımlanan dağıtım bedelinin kent içi doğal gaz dağıtım hizmeti karşılığındaki bedel olduğunu tabir etti. Bu bedelin Güç Piyasası Düzenleme Şurası (EPDK) tarafından dönemsel olarak belirlendiğini kaydeden Dönmez, şu sözleri kullandı: “Bu kapsamda 2017-2021 yıllarına ilişkin periyoda ait tarifeler belirlenmiş olup, kelam konusu bedeller mevzuat gereği tarife revizyonu gerektirecek bir durumla karşılaşılmadığı sürece TÜFE oranlarına nazaran güncellenmektedir. BOTAŞ tarafından belirlenen doğal gaz toptan satış fiyatları ise piyasa şartları, piyasa fiyat istikrarı, EPDK’nın tarife ile ilgili kararları ile alım işletme masrafları, maliyet ögeleri ve bunlardaki değişimler dikkate alınarak en makul düzeyde belirlenmektedir.”
CHP’li Yeşil: Artırımlarla halkı mağdur ediyorlar
Bakan Dönmez’in cevabını kıymetlendiren CHP Ankara Milletvekili Nihat Yeşil, önergeyi 15 Ekim 2021 tarihinde verdiklerini ve fakat üç ay sonra cevap aldıklarına dikkat çekerek, doğal gaza yılbaşında gelen yüzde 25’lik artırımı eleştirdi. “Türkiye güllük gülistanlık diyorlar ya, yoksullukla cebelleşen, yoksullukla baş başa kalan bu halkı tahlil yerine, daima artırımlarla mağdur ediyorlar. Bu yalnızca doğal gaz ile olan artırımın ve icralık olan kısmın sözü. Bunun elektriği var, besini var, yiyeceği var, içeceği var, okul masrafı var, sıhhati var; aklınıza ne geliyorsa. İğneden ipliğe her şeye artırım geliyor. Elektrik dahi doğal gazla üretiliyor” diyen Yeşil, iktidarı, “hiçbir şeyi göz önünde bulundurmadan dört tane tefecinin hesabını yaparak onları zenginleştirmeye” çalışmakla suçladı. “En kısa müddette seçime” gitme daveti yapan CHP Ankara Milletvekili Yeşil, “Seçim sürecinde bu refahı, bu paylaşımı, insanca hakça paylaşacak bir sistem istiyoruz” formunda konuştu.
“Enerji kullanmama üzere bir problemle karşı karşıya kalabiliriz”
Tabloyu yorumlayan güç ve iklim uzmanı Lider Algedik de, benzeri bir sürecin 2018 yılında da yaşandığına dikkat çekerek şöyle konuştu: “Enerji artırımlarının toplumda güç yoksunluğu yarattığını geçmiş yıllardan çok güzel biliyoruz. 2018 yılında iki hafta üzere kısa bir müddette 5 liranın altında olan doların 6 lira 20 kuruşun üzerine çıkması sonucunda ithal fosil yakıtlara artırım yapılmıştı ve bunun sonucunda beşerler bu yakıtları kullanmaktan vazgeçtiler, bir müddet feragat ettiler.” Bunun Türkiye’nin sera gazı envanterinden görülebileceğini söyleyen Algedik, envanterde bir evvelki yıla nazaran konutlarda doğal gaz kaynaklı emisyonların yüzde 7, kömür kaynaklı emisyonların yüzde 11 azaldığının tespit edildiğini aktardı. Güç ve iklim uzmanı Algedik bu bilgilerin ne manaya geldiğini açıklarken, “Dövizden kaynaklı olarak yakıtlara yapılan artırım sonucunda beşerler 2018 yılında doğal gaz kullanmaktan çekinmişler, ithal kömür yakmaktan çekinmişler, yerine zamlanan yerli kömür linyitle yönetim etmeye çalışmışlar ve doğal ki üşümüşler. Bu yıl yaşanan yüksek artırımlarla çok daha evvel çıkacak sonuçlar doğuracağını söyleyebiliriz. Bu nedenle önemli bir ölçüde fatura ödeyememe ve asıl kıymetlisi güç kullanmama üzere bir meseleyle karşı karşıya kalabileceğimizi şimdiden görebiliyoruz” tabirlerini kullandı.
Eray Görgülü
© Deutsche Welle Türkçe