‘Türkiye’de Bayanın Siyasete Katılımı’ raporu: Evli olmayan bayan siyasetçiler ‘makbul siyasetçiler’ olarak görülmüyor!

Araştırmada yapısal maniler açısından dikkat çeken değerli ögelerden birisi, aile kurumunun bayanların siyasi mesleği üzerindeki tesiri. Özellikle, mesken içi emek yükünün bayanların sorumluluğunda olması bayanların siyasete girmeleri ve devam etmelerindeki en zorlayıcı öge olarak görülüyor. Bu yükü tanımlarken evli iştirakçilerin bilhassa çocuk bakımını vurguladığı, bekar iştirakçilerin ise kendi ebeveynlerine karşı üstlendikleri bakım yükümlülüklerinin altını çizdiği söz ediliyor. Hatta bayanların konut içindeki “görevlerini” ve siyasetteki misyonlarını uyumlulaştırarak çalışmaya devam etmeleri bir muvaffakiyet göstergesi olarak sunuluyor.

İştirakçilerin tecrübeleri, siyasette yer alan bayanların uygar durumlarının da bayanların siyasette var olabilmeleri ve siyasi faaliyetlerine devam edebilmelerini belirleyen kıymetli bir mahzur olarak gösteriyor. Buna nazaran, evli olmayan bayan siyasetçiler ‘makbul siyasetçiler’ olarak görülmüyor.

Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin sosyoekonomik kaynakların dağılımında yarattığı adaletsizliğin bayanlar tarafından daha çok hissediliyor. Bayanlar için siyaset yapma özgürlüğü fakat belli bir eğitim ve meslek düzeyinde mümkün olabiliyor.

Araştırmaya nazaran, bayanların siyasete iştiraki önünde kurumsal maniler de bulunuyor. Türkiye’de siyasi meslek yapmak isteyen bayanların, sosyoekonomik mahzurları aşsalar dahi başkan odaklı siyasi parti pürüzüne takıldıkları görülüyor. Siyasi partilerdeki karar sistemlerinin çoğunlukla erkekler tarafından denetim edilmesine işaret eden iştirakçiler, bu denetimin somut tesirlerinin en ağır olarak görüldüğü alan, partilerin aday listesi oluşturma siyasetleri olarak söz ediliyor.

İştirakçiler, kültürel mahzurlar ile ilgili toplumun geneline hâkim olan erkek hükümran bakış açısına ve siyasi alanın da bu bakış açısı tarafından şekillenmesine vurgu yapıyorlar. Siyasetin “erkek işi” olarak görülmesi sebebiyle, bayanların siyasete uygun olmadığı düşünülürken, bu yüzden bayanlar bu alanda varlık gösterebilmek için daha fazla gayret sarf etmek zorunda kalıyor.

SES Eşitlik, Adalet, Bayan Platformu’nun aktardığına nazaran; mahallî siyasetin içinde yer alan iştirakçiler, erkek hükümran siyasi kültürü ahbap-çavuş bağları üzerinden anlatırken, bu açıdan bayanların siyasette kendilerine yer açmasının daha güç olduğunu vurguluyor.

Siyasi faaliyetlerini yerelde yürüten iştirakçiler, bayanların ana karar sistemlerden soyutlanabildiğini de tabir ederken, bütçe kısıtlamaları sebebiyle bayan kollarının işlevsizleştirildiğini aktarıyor. Ancak iştirakçiler, mahallî siyasetin içinde yer almanın tıpkı vakitte bayanlara tanınırlık ve görünürlük açısından da avantaj sağladığını belirtiyor.

Niceliksel temsile odaklanmak yerine niteliksel temsilin hayata geçirilmesi gerektiğini düşünen iştirakçiler, parti temelinde bayanların siyasete teşvik edilmesi, bayanların güçlendirilmesi, erkekler ortasında toplumsal cinsiyet eşitliği farkındalığı yaratmak için eğitimin ehemmiyetine de vurgu yapmışlardır.

Araştırma raporuna buradan ulaşabilirsiniz.