Hiyeroglif Aydınlatan Bilgi Sitesi
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Heyeti’nde geçen hafta hekimlerin maaşına artırım öngören teklif kabul edildi. Fakat artırımın yalnızca tabipler için geçerli olmasına öteki sıhhat çalışanları reaksiyon gösterdi. Bunun üzerine TBMM’deki görüşmeler ertelenirken artırımın adaletli bir halde kendileri için de uygulanmasını isteyen birtakım sıhhat meslek örgütleri grev kararı aldı.
DW Türkçe de greve giden Sıhhat ve Toplumsal Hizmet Çalışanları Sendikası (Sağlık-Sen) ile ve hak ettiklerini alamadıklarını söyleyen Türk Hemşireler Derneği (THD) ile görüşerek taleplerini ve yaşadıkları düşünceleri sordu.
Yetkili sendika greve gidiyor
Memur-Sen’e bağlı Sağlık-Sen, 240 binden fazla üyesi ve yüzde 40’a yakın temsil oranıyla sıhhat ve toplumsal hizmetler alanında en fazla üyeye sahip, yetkili sendika. Sendika 7 Aralık’ta farklı kentlerde, 9 Aralık’ta ise Sıhhat Bakanlığı önünde basın açıklaması yapacağını duyurdu. Her iki gün için de grev kararı aldı.
Sağlık-Sen İstanbul 1 Nolu Şube Lideri Zafer Caner, bu kararların sebebini anlatırken sıhhat çalışanlarının hakları kelam konusu olduğunda daha çok doktorlar üzerinde durulduğuna dikkat çekti.
“Tabii ki doktorlarımız sıhhat sisteminin lokomotifi. Ancak bizler tabibinden hemşiresine, teknisyeninden teknikerine kadar bu sistemin içerisindeyiz” diyen Caner, bu nedenle Meclis’te kabul edilen artırım teklifinin, tabip dışındaki sıhhat çalışanlarında rahatsızlık yarattığını tabir etti.
Caner, “Biz doktorlarımıza yapılan uygunlaştırmayı son derece haklı bulduk. Zati bu açıklamalardan evvel de doktorlarımızın fiyat iyileştirmelerinin yapılmasını istiyorduk. Fakat mali iyileştirmelerin doktorlarımızla birlikte tabip dışı sıhhat çalışanlarına da yapılması gerektiğini vurguluyoruz. Bu maksatla iş bırakacağız, iş yavaşlatacağız. Reaksiyonumuzu göstereceğiz” halinde konuştu.
Sıhhat çalışanlarının sıkıntıları: Fiyat, yoğunluk…
Öte yandan nöbet fiyatlarının ve maaşlara ek olarak yapılan döner sermaye ödemelerinin yetersiz olduğuna dikkat çeken Caner, çok sayıda tabibin bilhassa düşük fiyat nedeniyle kamudan ayrıldığını tabir etti.
Kamuda uygulanan farklı istihdam metotlarının de sorun yarattığını belirten Caner, “Örneğin birkaç statüde hemşire çalıştırılıyor. 4/A’sı, 4/B’si, 4/C’si… Bunlar kendi ortalarında farklı özlük haklarına sahipler. Kiminin tayini daha kolay, kiminin daha güç, kiminin fiyatları fazla kiminin düşük üzere. Bu da bir manada çalışma barışını bozuyor” dedi. Caner, tek tip memur istihdamı olması gerektiğini savundu.
Sıhhat çalışanı sayısının da yetersiz olduğunu vurgulayan Caner, “Avrupa’da dört hemşirenin yaptığı işi burada bir hemşire yapıyor” diyerek bunun da ağır çalışma saatleriyle sonuçlandığını söyledi.
“Teklif bizleri çok incitti”
1933 yılında kurulan Türk Hemşireler Derneği de TBMM’de kabul edilen düzenlemenin eşitlik unsuruna başka olduğunu düşünüyor.
Derneğin Konya Şube Lideri ve Konya Kent Hastanesi’nde ağır bakım hemşiresi olarak çalışan Canan Güngör, “Bu teklif bizleri çok incitti. Hizmete gelince ‘ekip işi’ oluyor, ama fiyata gelince bu uygulanmıyor. Doktorlar çok daha fazlasını hak ediyor fakat bizler de ediyoruz” biçiminde konuştu.
Hemşirelerin yaşadığı meselelere dikkat çeken Güngör, öncelikle 2011 yılında çıkarılan 663 sayılı Kanun Kararında Kararname ile birlikte başhemşireliğin kaldırıldığını, yerine sıhhat bakım hizmetleri müdürlüğünün getirildiğini hatırlattı. Bu müdürlüğe getirilen şahıslarda sırf lisans mezunu olma kuralının arandığını, vücut eğitimi öğretmeninin bile “başhemşirelik” misyonunu yapabildiğini söyledi.
Güngör, “Bir sıhhat çalışanına verilen en büyük ceza liyakatsiz yöneticilerdir” formunda kelamlarını sürdürdü.
“Hemşire miyim yedek lastik miyim?”
Güngör de işçi yetersizliğine işaret etti. Güngör bu hususta yaşanan ıstırapları, “Yoğun bakım ünitesinde olması gereken yalnızca hemşire değildir. Bunun yanı sıra güvenlik vazifelisi, klinik takviye işçisi, paklık çalışanının de bulunması gerekir. Lakin bizler üç aydır yalnızca hemşire olarak nöbet tutuyoruz. Ayrıyeten dört hemşireyle nöbet tutmak gerekirken iki hemşireyle nöbet tutuyoruz. Zira nöbet fiyatını ödemek istemiyorlar” biçiminde anlattı.
“Komik sayılara çalışıyoruz”
Aldıkları fiyatın tatmin edici olmadığını tabir eden Güngör, bu mevzudaki yansısını “Komik sayılara çalışıyoruz. Kendimden örnek vereyim. 23 yıl deneyime sahip, iki başka alanda uzman olarak çalışan bir hemşire olarak benim maaşım 4 bin 260 TL. Üzerine verilen ek ödeme dedikleri döner sermayeden sabit bir fiyat var, bu da bin 900 TL. Toplamda 6 bin 500 lirayı geçmiyor. Bugün lisans mezunu yeni işe başlayan hemşire maaşı 3 bin ile 3 bin 500 lira arasında” formunda lisana getirdi.
Güngör yaşanan meselelerin temelinde sıhhat sistemine sermaye gözüyle bakılması, kâr hedefi güdülmesi olduğunu savundu.
Üç sendika grevde, Meclis beklemede
Sağlık-Sen’in yanında Türkiye Kamu-Sen’e bağlı Türk Sıhhat Sen ve KESK’e bağlı Sıhhat İşçileri Sendikası da bu hafta iş bırakma kararı aldı. Üç sendikanın üye sayısı sıhhat çalışanlarının yaklaşık yüzde 56’sını, sendikalı sıhhat çalışanlarının ise yaklaşık yüzde 95’ini oluşturuyor.
Türk Tabipleri Birliği de yasa teklifini adaletsiz bulmuş, yapılacak aksiyonlara dayanak vereceğini açıklamıştı. Önümüzdeki haftalarda tabiplere artırım yapılmasına yönelik teklifin genişletilerek sıhhat çalışanlarına yayılması bekleniyor.
Batu Bozkürk
© Deutsche Welle Türkçe