Uyku yetersizliğinin dünyada en çok görüldüğü ülkelerden biri olan Güney Kore’de uykusuzluk kıymetli bir toplumsal sorun haline geldi.
Çalışma saatlerinin uzunluğu, ülkede giderek yayılan uyku hastalıklarının en değerli nedenlerinden.
Uzun çalışma saatleri nedeniyle rahatlamakta ve uykuya dalmakta zorlanan Ji-Eun da, uyku sıkıntıları için profesyonel yardıma başvurmak zorunda kalmış.
29 yaşında bir memur olan Ji-Eun, ortalama sabah saat 07:00’den akşam 22:00’ye kadar çalıştığını söylüyor. İş yoğunluğunun fazla olduğu vakitlerde, gece 03:00’e kadar ofiste kaldığı da oluyor.
İşvereninin gecenin bir yarısında telefonla arayıp, ona çabucak bitirilmesi gereken işler verdiğini tabir eden genç bayan, “İnsan kendini nasıl rahatlatır, neredeyse unuttum” diyor.
Başşehir Seul’de gösterişli Gangnam bölgesinde yer alan Dream (Rüya) Uyku Kliniği’nden psikiyatrist Dr. Ji-hyeon Lee, birtakım müşterilerin geceleri 20’ye yakın uyku hapı içebildiğini söylüyor.
Dr. Ji-hyeon Lee, “Normalde uykuya dalmak belirli bir vakit alır lakin Koreliler çabucak uyumak istiyorlar ve ilaç almayı tercih ediyorlar” diye açıklıyor.
Güney Kore’de uyku haplarına olan bağımlılık, ulusal bir salgına dönüşmüş durumda. Bu mevzuda resmi bilgiler açıklanmış değil fakat ülkede 100 bine yakın insanın uyku hapı bağımlılığı olduğu kestirim ediliyor.
Uyku ilaçlarına karşın uyuyamayan birtakım beşerler, bu hapların üstüne bir de alkol alarak uykuya dalmaya çalışıyor. Bu da tehlikeli sonuçlara yol açıyor.
“İnsanlar uyurgezer oldu” diyen Dr. Lee, şöyle devam ediyor:
“Bazen buzdolabına gidip bilinçsiz bir formda, kimileri pişirilmemiş bir sürü şey yiyorlar. Birtakım uyurgezer hastaların Seul’un merkezinde otomobilleriyle kaza yaptığı hadiseler duyuyoruz.”
Çok uyarılmışlık halinin görüldüğü kronik insomnia üzerine uzun yıllardır çalışan Dr. Lee’nin kimi hastaları, on yıllardır birkaç saatten fazla uyku uyuyamadıklarını söylüyorlar.
“Kliniğe geldiklerinde karşımda ağlasalar da, hâlâ umutlu olduklarını görüyorum. Yaşadıkları hakikaten üzücü.”
Çok çalışma, gerilim ve uykusuzluk
Güney Kore, yalnızca dünyada uyku eksikliğinin en çok yaşandığı ülkelerden değil, birebir vakitte gelişmiş ülkeler ortasında intihar oranlarının en fazla olduğu ülke.
Sert alkollü içki tüketiminin en fazla olduğu ülkelerin başında gelen Güney Kore’de antidepresan kullanımı da çok yaygın.
Bu dataların, ülke tarihiyle temaslı birtakım sebepleri de var.
Güney Kore, dünyanın en yoksul ülkelerinden biriyken, yalnızca birkaç on yıl içinde dünyanın teknolojik olarak en gelişmiş ülkelerinden birine dönüştü.
Öte yandan dünyayı saran K-pop kültürü de önemli bir yumuşak güç haline geldi.
Misal yollardan geçen Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) üzere ülkeler doğal kaynaklarından faydalanabilirken, Kore’nin bu üzere kaynakları yok. Ülke, ortak bir milliyetçi anlayışla, daha fazla ve daha süratli çalışmaları için toplum üzerinde baskı kurdu ve insanların kendini bu kültüre adaması sayesinde bir değişimden geçebildi.
Bunun bir sonucu da, toplum genelinde görülen gerilim, çok çalışmanın getirdiği tükenmişlik ve uykusuzluk oldu.
Günümüzde uyuyamayanlara dayanak veren uzmanlardan oluşan uyku kesimi devleşti ve 2019 yılında kestirimlere nazaran bedeli 2.5 milyon dolara ulaştı.
Uyku bölümü büyüyor
Teknoloji bölümü de uykusuzluk meselesine eğildi. Yaklaşık iki yıl evvel Daniel Tudor, gerilim altındaki Koreli gençlerin gaye kitlesi olduğu Kokkiri ismini verdiği meditasyon uygulamasını yarattı.
Budizm inancının tarihi olarak yaygın olduğu Kore’de gençler meditasyonu daha çok yaşlıların uğraşıymış üzere görebiliyor. Münasebetiyle Daniel, Seul’deki ofis çalışanları ve gençlere de hitap edebilmek için, meditasyonu Batılı bir fikir olarak tekrar modellemek zorunda kalmış.
Bu ortada daha klâsik kurumlar da bu akımdan geri kalmıyor.
Seul yakınlarında bir inziva merkezi olan Temple-Stay’in idaresinden sorumlu olan Budist rahibe Hyerang Sunim, buraya gelen uyku yetersizliğinden muzdarip insanların meditasyon yapabildiği ve Budist anlayışı öğrenebildiğini belirtiyor.
Geçmişte bu usul kısa müddetli inzivalar, ibadet etmek için gelen emeklilere daha çok hitap ediyordu.
Artık çalışma çağındaki daha genç Koreliler de bu tapınaklara geliyor.
Birtakım Budist tapınaklar ise, uyku meseleleri yaşayan beşerler üzerinden kâr elde etmekle suçlanıyor.
“Elbette birtakım korkular var” diyen Hyerang Sunim’e nazaran, inzivanın getirdiği yararlar bu telaşları bastırıyor.
Çalışma hayatının baskısına daha fazla dayanamadığı için bu Budist inziva merkezlerinden birine giden ve yaşadığı gerilimde “kendi sorumluluğu” da olduğunu artık anladığını söyleyen Lee Hye-ri, “Her şey, tüm meseleler benden ve benimle başlıyor. Burada bunu öğrendim” diye konuşuyor.
Lakin tüm bu gerilimin ve uyku yetersizliğinin bireyin kendisinin baş etmesi gereken bir husus olduğu ve tahlilin bireyde olduğuna dair bakış açısı, kimi problemler da yaratıyor.
Sorunun, Güney Kore’deki akıl almaz çalışma kültürü ve toplumsal baskının bir sonucu olduğuna dikkat çekenler, bu birey odaklı yaklaşımın “kurbanı suçlamaktan” farksız olduğuna inanıyor. Bu yaklaşımı eleştirenlere nazaran, meditasyon ve rahatlama teknikleri “yara bandından” ibaret; yani uzun vadede meseleleri çözmüyor ve gerçek tahlil, esaslı bir toplumsal değişimden geçiyor.
Ji-Eun’un uyku sıkıntıları o kadar berbatlaşmış ki, işinden istifa etmek zorunda kalmış. Artık hür çalışan olarak, daha insani saatlerle işini yapıyor. Pandemi nedeniyle artık meskenden çalışması da mümkün.
Dr. Lee’nin uyku kliniğine giderek profesyonel yardım alan Ji-Eun, kelamlarına şöyle devam ediyor:
“Artık başarılı bir ülke haline geldiysek, hâlâ bu kadar fazla çalışıyor olmamızın manası ne? Rahatlamamız gerek”
- Çalışma saatleri en uzun ülkeler
- Haftalık çalışma saatlerinin kısalması patron ve çalışanları nasıl tesirler?
- ‘Uzun çalışma saatleri yüzünden her yıl 745 bin kişi ölüyor’
- Uykusuzluk: Covid-19 salgınıyla ortaya çıkan ‘koronasomnia’ nedir?
- Sağlıklı bir hayatın yolu yeterli uykudan geçer: Kaliteli bir uyku için 6 teklif